“Een steen, een schreeuw uit die tijd.” De 3JS bezingen in een nieuwe smartlap het verhaal van de familie Brandon. De Joodse familie die in de Tweede Wereldoorlog in de Grote Kerkstraat in Edam woonde, werd voor de ogen van een buurjongetje afgevoerd. Met muziek krijgt het verhaal achter de struikelstenen op het adres een extra dimensie.
In het begin van de Grote Kerkstraat liggen zeven stenen op een rij te glinsteren tussen de klinkers. Het markeert het laatste adres waar de familie Brandon, vader Jacob, moeder Esther en hun vijf kinderen, in vrijheid woonde.
Zanger Jan Dulles is eerlijk: “We wisten helemaal niet van het bestaan van die struikelstenen af.” En gitarist Jaap Kwakman realiseerde zich niet eens dat er verspreid over de gemeente Edam-Volendam meer dan twintig van dergelijke herdenkingsstenen voor slachtoffers van het nazigeweld liggen. “Je denkt dat die deportaties in grote steden als Amsterdam en Rotterdam gebeurden, maar dus ook zo dichtbij.”
Buurjongetje getuige
Nu de 3JS zijn gevraagd om voor het project Struikelstenen in Muziek een lied te schrijven, weten ze het aangrijpende verhaal achter de stenen uit de Grote Kerkstraat. “Het lied gaat vooral over de jongste zoon Loetje van vier jaar, Louis Brandon”, vertelt Jan Dulles.
“Het verhaal wordt eigenlijk verteld door het buurjongetje, want die heeft de deportatie vanuit zijn slaapkamerraam op zolder zien gebeuren.”
Brief van vader Jacob
Het lied ‘Grote Kerkstraat’ beschrijft volgens de zanger de oorverdovende stilte in de straat als de familie wordt afgevoerd. “Ik had jouw naam willen schreeuwen”, zingt Jan.
Als dan het volgende refrein gaat over een brief van vader Jacob Brandon, die hij nog vanuit kamp Vugt heeft verstuurd naar zijn buren, is de emotie voelbaar tijdens een theatervoorstelling voor het project ‘Struikelstenen in Muziek’ in Kampen. Zeker als de vader de brief afsluit met ‘Hopelijk tot gauw’.
Struikelstenen in Muziek
Initiatiefnemer Marco Hulsebos startte in 2023 met een lokaal project in Kampen, door bij elke struikelsteen in de stad een lied en een kunstwerk te laten maken. Nu hebben artiesten uit alle provincies in Nederland een struikelsteen gevat in een lied. Het lied van de 3J’s heet ‘Grote Kerkstraat’.
Meer informatie over het project is te vinden op de site van struikelsteneninmuziek.nl.
Kunst
Naast de liedjes over de struikelstenen, zijn er ook twaalf kunstwerken gemaakt voor het project Struikelstenen in Muziek. De Volendamse Cindy Butter heeft het verhaal van de familie Brandon in aquarel vertolkt. “Ik kon alleen maar denken ‘wat zal dit gezin hebben gehunkerd naar een veilig haven waar ze weer allemaal samen konden zijn'”, schrijft ze op haar facebookpagina.
Het schilderij met de handen die elkaar vinden, moet die verbinding als gezin weergeven.
